LAUREAT 2021

Jolanta Janiczak

I TAK NIKT MI NIE UWIERZY

Dramaturżka i dramatopisarka. Absolwentka psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i aktorskiego Lart Studio. Jeden z najwyrazistszych i najradykalniejszych głosów feministycznych w kraju. Laureatka Paszportu Polityki 2013. Od 2008 roku współpracuje  z reżyserem Wiktorem Rubinem. Kilka z jej dramatów znalazło się w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej: „Joanna Szalona; Królowa” (2012),  „Caryca Katarzyna” (2013), „Sprawa Gorgonowej (2016, zdobywczyni GND).  Jej dramaty doczekały się licznych publikacji w kraju i zagranicą oraz wielu zagranicznych przekładów.

Jaka powinna być ofiara, żeby zyskać wiarygodność? Jakimi ścieżkami się poruszać, żeby nie kusić losu? Kim jest ten los, który prowokują dziewczyny i kobiety wychodzące z domu bez opieki, wchodzące w różne nieznane miejsca i ślepe zaułki,  doświadczające różnych wersji siebie? Kim jest ten los, który wdrukował im w głowę „ nie wchodź tam, uważaj, bądź cicho, milcz, nie dotykaj, nie ryzykuj, jesteś bez znaczenia, i tak nikt ci nie uwierzy”. Barbara Zdunk skusiła pewnie wiele losów w drodze na stos. Może była zbyt intensywna i trzeba było ją uspokoić, albo zbyt głośna i konieczne było ją uciszyć. Może była bezwstydna, dlatego w celi trzeba było ją z tego wyleczyć. Zostało po niej zaledwie kilka luźnych informacji, wszystkie dotyczą gwałtów i przemocy, jakich doświadczyła. Jej nazwisko znalazło się na marginesie historii tylko z tego powodu. Rekonstruując swoją historię pewnie potrafiłaby przywołać obrazy, ale czy umiała by je ułożyć po kolei, tak żeby zyskały wiarygodność?

Historia  procesów począwszy od procesów o czary skończywszy na dzisiejszych rozprawach dotyczących nadużyć  i gwałtów jest przed wszystkim historią podważania wiarygodności osób, które zdecydowałysię mówić.